عاطفه عرب‌بافرانی – وبسایت کارگر ایرانی «ایونا»: قرار مصاحبه و گفت‌وگوی رسانه‌ای با یکی از کارشناسان مطرح بورس و بازار سرمایه در استان قم، در عین این که می تواند برای مخاطبان پایگاه خبری کارگر ایرانی «ایونا» و علاقمندان به اخبار و تحلیل های اقتصادی جذاب باشد، برای شخص من بعنوان نگارنده این سطور و مصاحبه گیرنده نیز، بسیار جذاب بود؛ چه آنکه، در عین علاقه به حوزه اقتصاد، به حوزه هنر هم علاقه دارم و از طرفی، در راستای نظر بسیاری از کارشناسان اقتصادی دنیا، موفقیت در بورس و بازار سرمایه را، مستلزم داشتن هنر اقتصادی و توانایی تحلیل بازار می دانم؛ از این رو قطعا افراد موفق در بورس و بازار سرمایه را می توان افرادی با شجاعت قدرت ریسک بالا و دارای هوش اقتصادی دانست.
«معامله سخت ترین کار آسان دنیاست»؛ این جمله مهندس متین صفا مدیر دفتر نمایندگی کارگزاری الوند در استان قم و از کارشناسان مطرح بورس و بازار سرمایه استان قم بود که در لابلای این مصاحبه تفصیلی مطرح شد؛ قطعا برای کسانی که با تصور نشستن در منزل و کسب درآمدهای کلان بی هیچ تلاش و دغدغه ای با رویای ثروت وارد وازار بورس می شوند، این جمله می تواند قابل تأمل باشد و از طرفی تبلیغات بی اساس افرادی که مردم را تشویق به سوارشدن بی برنامه روی موج بورس و بازار سرمایه می کنند زیر سؤال ببرد.
گفت وگوی خبرنگار پایگاه خبری کارگر ایرانی «ایونا» با مهندس متین صفا، مدیر دفتر نمایندگی کارگزاری الوند در استان قم و از کارشناسان مطرح بورس و بازار سرمایه استان قم بود که هم اکنون علاوه بر فعالیت در این زمینه، در دانشگاه هم تدریس دارد را در ادامه بخوانید:
آقای صفا در ابتدای مصاحبه خود گفت: بنده خود را کارشناس بورس نمی دانم بلکه خود را شاگرد بازار سرمایه می دانم که هنوز باید خیلی چیزها یاد بگیرم و البته هرچه در این بازار بزرگ یاد بگیریم هنوز جای کار دارد.
*صدور مجوز برای ۵۷ دفتر کارگزاری در استان قم
او با بیان این که کارگزاری الوند در استان قم، تنها یک دفتر نمایندگی دارد و ما در آن فعالیت و مباحث آموزشی بورس و بازار سرمایه را داریم، گفت: این مجموعه یکی از ۵۷ دفتر کارگزاری بورس است که در استان قم دفتر نمایندگی دارند؛ البته از کل ۵۷ مجوز داده شده در استان قم، تنها ۳۷ دفتر کارگزاری در استان قم فعال هستند و از چندسال قبل، ۳ دفتر هم به دلیل عدم فعالیت، به صورت کلی تعطیل شدند.
این فعال بازار بورس و سرمایه با اشاره به این که در این مجموعه، خرید و فروش بورس و اوراق بهادار به صورت سیستماتیک و اصولی انجام می گیرد، خاطرنشان کرد: بحث سبدگردانی رسمی و قانونی و آموزش به علاقمندان نا آشنای بازار سرمایه با مباحث مختلف این بازار از جمله نوسان گیری، تحلیل شرایط اقتصادی جامعه و تأثیرات جانبی روز و … نیز، در این مجموعه انجام می شود؛ که قطعا حضور بدون آموزش در عرصه بورس، می تواند باعث ضرر و زیان برای افراد شود.
*هشدار نسبت به فعالیت غیرقانونی کانال های تلگرامی
وی با بیان این که متأسفانه کانال های تلگرامی بسیاری به صورت غیرقانونی سبدگردانی کرده و مردم را با کارها و اقدامات خود، متضرر می‌کنند، گفت: سبدگردانی در واقع به معنای سپردن دارایی‌ها به یک شخص حقوقی مجاز به منظور تصمیم‌گیری بهتر برای خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار است؛ سبدگردان این اقدامات را به جای سرمایه‌گذار انجام می‌دهد؛ سبدگردان به پشتوانه تخصص و تجربه خود و در راستای کسب سود برای سرمایه‌گذار، دارایی‌ها را برای قرار دادن در سبد سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند.
آقای صفا با بیان این که ارائه این خدمت مالی (سبدگردانی) به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، گفت: در بازار نوپای ایران، پس از تجربه ایجاد صندوق های سرمایه گذاری، اخیرا «سبدگردانی رسمی و قانونی» مورد توجه قرار گرفته است؛ تا پیش از این نیز تجربه سبدگردانی به‌طور غیررسمی در یک دهه اخیر در بورس تهران وجود داشته است.
او با اشاره به اینکه از سال ۱۳۹۲بصورت حرفه ای مشغول فعالیت در بورس و بازار سرمایه است و آموزش های خود را از معامله گر ان حرفه ای در داخل و خارج کشور آموخته است، یادآور شد: تا سال ۱۳۹۶، کدهای بورسی در کل ایران شاید به عدد ۱۰۰ هزار نمی رسید، اما در سال ۱۳۹۸ که به واسطه تبلیغات فراوان و ترغیب مردم به این بازار توسط مجلس و دولت، اوج اشتیاق مردم برای ورود به بورس و بازار سرمایه اتفاق افتاد؛ در نتیجه آمار ۱۰۰هزار کد بورسی کل ایران در سال ۱۳۹۶، در پایان سال ۹۹ به نزدیک ۵ میلیون و در سال ۱۴۰۰ به حدود ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار کد بورسی رسید؛ یعنی در بین سال های ۹۸ و ۹۹، به گونه ای شد که حتی مردم درمقابل دفاتر بورسی صف می کشیدند! و در طول دو سال افزایش خیره کننده بیش از ۵ میلیون کد بورسی را در ایران شاهد بودیم؛ البته این آمار بدون محاسبه سهامداران سهام عدالت بود؛ که اگر با احتساب آن در نظر بگیریم، شاید بتوان گفت که بیش از نیمی از کل مردم ایران، سهامدار شدند.
*ضررهای فراوان افراد به دلیل عدم آموزش
آقای صفا اضافه کرد: این ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری که در ایران کد بورسی دریافت کرده بودند، اکثر قریب به اتفاق‌شان، افراد آموزش ندیده ای بودند که هیچ فعالیت قبلی در عرصه بورس و بازار سرمایه نداشتند؛ برخی از ایشان با تفکرات رویایی و خیال پردازی برای پولدار شدن یک شبه و یک ماهه، با سرمایه ای که سال های سال برای به دست آوردن آن زحمت کشیده بودند، پا به عرصه سرمایه گذاری در بورس و بازار سرمایه گذاشتند؛ (حتی بودند افرادی که خانه محل سکونت خود را فروخته بود و وارد بورس کرد)؛ خب این ریسک بزرگی برای افراد بود که می توانست تبعات جبران ناپذیری برای‌شان به وجود بیاورد و متأسفانه بسیاری افراد هم در طی همین سال هایی که گفته شد، دچار ضرر و زیان مالی شدید شدند.
وی گفت: اگرچه امروز سامانه های آنلاین بورسی در اختیار مردم قرار دارد و البته پشتیبانی از این سامانه ها توسط دفاتر بورسی صورت می گیرد، اما قبل از سال ۱۳۹۰، تنها یک تالار بورس در شهر قم و بلوار امین این شهر وجود داشت و سهام بازار سرمایه، به طریق حضور در تالار بورس، در اختیار مردم قرار می گرفت و طبعا دفاتر بورسی به شکل امروز وجود نداشتند.
مدیر دفتر نمایندگی کارگزاری الوند در استان قم با تأکید بر ضرورت سبدگردانی در بازار بورس، گفت: سبدگردانی رسمی و قانونی، باعث می شود که از ضرر کردن در این بازار جلوگیری شده یا اینکه این ضرر به حداقل برسد و از طرفی باعث آن خواهد شد تا حداکثر سود نصیب فرد وارد شده به بازار بورس شود؛ در حال حاضر دفاتر بورسی هم با مجموعه ای از کارشناسان خود، بحث سبدگردانی بازار بورس را برای افراد متقاضی انجام می دهند و اقدام به خرید و فروش سهام شرکت ها برای آنان می کنند.
*ریزش فعالان بازار سرمایه در کل ایران
او در ادامه سخنان خود در پاسخ به این سؤال که با توجه به ضرر مالی بسیاری از افراد جامعه در بورس و بازار سرمایه در بین سال های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰، و پیرو آن ایجاد دید منفی در بین برخی افراد جامعه در بحث بورس و بازار سرمایه، چه نتایج و پیامدهایی در این عرصه حاصل شد؟ اظهار کرد: نتیجه این بود که ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار کد بورسی فعال کل کشور ایران در پایان سال ۱۴۰۰، به رقم یک میلیون و ۵۰۰ هزار کد بورسی فعال کاهش یافت که البته این افراد باقیمانده در بورس هم یا از سر ناچاری همچنان در این بازار ماندگار مانده اند یا این که به بورس بازان ماهر و خبره ای تبدیل شده اند که بحث هایی مثل سبدگردانی را به خوبی انجام می دهند.
صفا در ادامه سخنان خود، در پاسخ به این سؤال که خود شما به عنوان دفتر نمایندگی کارگزاری بورس در استان و به عنوان کارشناس بازار سرمایه، در این بازار فقط سود می کنید یا ضرر هم شامل حال شما می شود؟ گفت: بیلان کاری یک ساله ی ما بر اساس سود تعریف می شود ولی از آنجا که ما نیز در بطن همین بازار هستیم، بی شک تجربه ی ضرر، ما را نیز در بر میگیرد؛ و البته تجربیات ما ازسود بسیار در خورتر است.
این کارشناس بورس و بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که با وجود مطلوب نبودن وضعیت بازار بورس در شرایط کنونی، آیا پیشنهاد حضور در این بازار را برای مردم دارید یا خیر؟ گفت: پاسخ من به این پرسش مشروط است؛ یعنی معتقدم که مردم می توانند حضور پیدا کنند اما مشروط بر این که آموزش ببینند؛ چرا که حضور در بورس مثل خیلی تجربیات ریسکی دیگر، نیازمند آموزش است. از کسانی که ارزشی برای آموزش بازار بورس قائل نیستند باید پرسید چرا زمانی که شما تصمیم به رانندگی می‌گیرید، طبق قوانین و الزامات، نیازمند گذراندن دوره های آموزشی هستید، اما زمانی که برای ورود به بازار بورس رغبت نشان می دهید، خود را متعهد این آموزش نمی بینید؟ کما اینکه کوچکترین عدم آگاهی می تواند ضررهای جبران ناپذیری برای‌تان به همراه داشته باشد.
*چگونگی فعالیت علاقمندان ورود به بازارهای بین المللی
وی در بخش دیگری از سخنان خود، اشاره ای به بحث بازارهای بورس جهانی و بین المللی کرد و گفت: برای ورود به بازارهای بورس جهانی مثل بازار بورس دبی، توکیو و …، با توجه به تحریم ها، کاری است که کمی دشوار است و لازمه آن باز کردن حساب خارجی یا دارا بودن مستر کارت است؛ البته گرفتن مستر کارت از طریق واسطه و روش هایی اجرایی و قابل دسترسی است و اکنون که ارز دیجیتال به معاملات اضافه شده، از این طریق نیز می توان وارد شد.
صفا افزود: نوسانات و ریسک بورس بین الملل و ارز دیجیتال، نسبت به بورس داخلی بیشتر است، زیرا در بورس داخلی، نوسانات بصورت میانگین درحد ۳ تا ۵ درصد و نهایتا تا ۷ درصد است ولی در بازار بین الملل مثل بازار ارز دیجیتال، ریسک معاملات، گاهی به ۸۰تا۹۰ درصد به صورت روزانه هم احتمال دارد برسد؛ و این خطر زمانی به اوج می رسد که افراد با سرمایه های بالا و دانش کم وارد این عرصه گردند؛ مخصوصا در مورد ارزهای ناشناخته که این احتمالات رنگ بوی قوی تری به خود میگیرد. این درحالیست که اغلب مردم قسمت جذاب سود این معاملات را می بینند و در نظر می گیرند، در حالی که این ماجرا امری دو جانبه است و یک سمت آن ضرر و زیان است.
وی گفت: برای ورود و توفیق در این عرصه باید در کنار همه ی آموزش ها و تجربیات مثبت، به روانشناسی بازار هم اشراف داشته باشند و جریانات پول را به موازات بشناسند و تجربیات خود را محک بزنند؛ که البته این مقطع دقیقا بعد از ورود به تحلیلات بازار و آموزش های مرتبط با آن است؛ پارادایم های غیر قابل انکاری در زمینه ی تحلیل ها در بورس وجود دارد که به صورت تحلیلی های مختلفی می توان ذکر کرد: ۱- «تحلیل تکنیکی» یعنی بررسی و تخمین احتمال تاثیر گذاری فعالیت ها و معاملات گذشته روی معاملات حال و آینده؛ ۲- «تحلیل های بنیادی یا فاندامنتال» یعنی روشی است که در آن تحلیلگران ارزش ذاتی هر سهم را با بررسی عوامل مؤثر برآن مانند اقتصاد، صنعت، و وضعیت مالی و سودآوری شرکت، محصولات تولیدی و تأمین کنندگان، چشم انداز بازار و…به دست میآورند؛ به بیان ساده تر، شناسایی اوراق بهاداری که قیمت درستی از آنها در بازار وجود ندارد؛ ۳- «تحلیلی سنتیمنتال» یعنی تحلیلی که رفتار شناسی و روانشناسی فعالان بازار را با توجه به رویداد های بازار مالی، مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد.
*معامله سخت ترین کار آسان دنیاست
مدیر دفتر نمایندگی کارگزاری الوند در استان قم در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که معامله سخت ترین کار آسان دنیاست، در خصوص تأثیرات شرایط اقتصادی کشور روی بازار بورس، اظهار کرد: هر اتفاقی که در جامعه اتفاق می افتد روی بازار بورس تاثیر مستقیم دارد؛ ریسک‌های سیستماتیک در این زمینه بسیار تأثیر گذار است اما این مقوله روی جذابیت های بورس تأثیر منفی نگذاشته است و نخواهد گذاشت.
او در ادامه سخنان خود در مورد چگونگی ارزیابی دارایی های ثابت و سرمایه ای شرکت های عرضه شده در بورس، گفت: شرکتی را در نظر بگیرید که دارای سرمایه ای ثابت و تعیین شده است که در سال های فعالیت خود، ارزش گذاری می گردد، و بدون بروز شدن ثبت می گردد؛ حالا بعد از سال ها، مجدد اقدام به ارزش گذاری بروز شرکت می نمایند؛ این بروز رسانی سرما یه های داشته قبلی شرکت، با افزایش نرخ موجودی آنها همراه است؛ این نشان دهنده ارزش واقعی سرمایه اصلی آن شرکت است؛ سرمایه ای که وجود داشته ولی در دفاتر شرکت ثبت نشده اند و نشان دهنده ریشه و بنیه مالی _اقتصادی آن شرکت می باشد، از جمله پارامترهای احتمال برای رشد سهام آن شرکت است.
صفا اضافه کرد: دراین مورد افراد وسهام داران می دانند که سرمایه گذاری روی این سهام، می تواند یکی از ریسک های شیرین اقتصادی برای آنها باشد؛ زیرا سهام های با قیمت های مناسب و احتمال سوددهی ایده‌آل را دریافت خواهند نمود؛ در حال حاضر اغلب شرکت ها در مورد مبحث افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، عقب هستند.
*دخالت سیاسی نباشد بورس رشد می کند
او در ادامه سخنان خود تصریح کرد: اگر دخالت های سیاسی صورت نگیرد و دولت ها برای کمبودهای بودجه دوره خود، از بورس استفاده نکنند، نقدینگی های خوبی وارد بورس خواهد شد و شاهد قیمت های مناسبی در این راستا خواهیم بود؛ و مردم اگر بخواهند وارد این بازار بشوند، وارد بازار های موازی ای مثل طلا و سکه و دلار نخواهند شد و این شرایط، کمک شایانی به رشد اقتصاد کشور می کند.
این فعال بورس و بازار سرمایه افزود: خیانت به بورس خیانت به کشور و مردم است، زیرا بزرگترین شرکت های کشورمان در بورس هستند و اگر قرار به ضربه زدن به این شرکت ها باشد، بیانگر عدم موفقیت در اقتصاد است؛ و نشان می دهد اقتصاد مناسبی نداریم. از طرفی دیگر اگر بورس ضربه بخورد، نقدینگی هایی که باید با ورود به بورس باعث رشد شرکت های ما شود، وارد بازارهای بدون مولدی خواهند شد که تنها باعث افزایش تورم و شدت معضلات معیشتی _اقتصادی مردم هستند.
وی اضافه کرد: سازمان بورس وظیفه دارد بطور جد، مانع از ایجاد تاثیرات رانت و لابی در تخریب بورس و این انتقالات اطلاعات و فساد های از پیش تعیین شده باشد و سامانه ی کدال برای ایجاد شفافیت در همین زمینه ایجاد شده و وظیفه دارد مانع از این رانت های اطلاعاتی شود؛ یعنی اطلاعات به طور همزمان به همه افراد برسد و کسی در این زمینه زودتر از فرد دیگر صاحب اطلاعات سهامی نگردد.
آقای صفا در بخش دیگری از این گفت وگو، در پاسخ به این سؤال که تعداد شرکت‌های کارگزاری بورس فعال در استان قم، چه تعداد است؟ گفت: تاکنون ۵۷ مجوز فعالیت برای شرکت‌های کارگزاری به‌عنوان تالار اختصاصی، شعبه معاملاتی، دفتر پذیرش و نمایندگی در استان قم صادر شده است.
وی در خصوص شرکت‌های بورسی در استان قم نیز گفت: تاکنون ۶ شرکت از استان قم در بازار سرمایه پذیرفته شده‌اند که عبارتند از “شرکت سرمایه‌گذاری استان قم”، “شرکت معادن منگنز ایران”، “شرکت ایران مرینوس”، “شرکت عطرین نخ قم”، “شرکت سرمایه‌گذاری معیار صنعت پارس” و “شرکت آریان کیمیا تک” که ارزش بازار فعلی آنها در مجموع بیش از ۱۹۴ هزار میلیارد ریال است؛ همچنین، به‌منظور تأمین مالی پروژه‌های شهرداری قم، شامل احداث قطار شهری و تکمیل سامانه اتوبوسرانی در ۷ مرحله، از ابزارهای تأمین مالی بازار سرمایه، جمعاً به ارزش بیش از ۲۳ هزار میلیارد ریال، استفاده شده است.
*۶۹۱ هزار نفر از مردم قم مشمول طرح سهام عدالت شده‌اند
این فعال بورس و بازار سرمایه در استان قم در خصوص تعداد سهامداران عدالت در استان قم نیز گفت: در استان قم تعداد ۶۹۱ هزار نفر مشمول طرح سهام عدالت شده‌اند که از این تعداد ۲۹۰ هزار نفر (معادل ۴۲ درصد)، روش مستقیم را برای مدیریت سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند؛ همچنین ۴۰۱ هزار نفر (معادل ۵۸ درصد) روش غیرمستقیم را برگزیده و سهامدار شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان قم شده‌اند.
وی در ادامه سخنان خود با بیان این که درحال حاضر ۱۰۸ شرکت کارگزاری در بورس های کشور براساس مجوزهایی که از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ نمودند، فعال هستند، گفت: همچنین تعداد کارگزارانی که تا پایان نیمسال اول۱۴۰۰ مجوز فعالیت آنها طبق ابالغیه شماره ۱۱۰۲۰۰۱۸۹ مورخ ۱۳۹۵/۱۰/۰۱ مصوبه چهارصد و سی و سومین صورتجلسه هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، با تأمین حداقل سرمایه لازم، تجمیع شده، شامل ۷۶ شرکت کارگزاری است.
- نویسنده : عاطفه عرب بافرانی
